Algemeen, Analytics, Online strategie, SEO, Social media

Hoe zoekgedrag verandert: AI, zero-click en social search

Waar iedereen vroeger een zoekwoord in Google intypte en op een van de blauwe links klikte, zien we nu een verschuiving. Steeds meer mensen stellen hun vragen aan een AI-gestuurd systeem zoals ChatGPT, Perplexity of DeepSeek en hoeven zelf niet meer allerlei websites door te klikken. Ook TikTok geeft snel antwoord op je vraag met een korte video. Hierdoor neemt het aantal zero-click zoekopdrachten toe: mensen krijgen direct antwoord op hun vraag zonder door te hoeven klikken. Deze veranderingen hebben grote gevolgen voor SEO en hoe bedrijven online zichtbaar blijven.

Google Search vs. AI-antwoorden

Traditioneel presenteert Google Search een lijst met websites waar je uit moet kiezen. Een AI-systeem zoals ChatGPT of Perplexity daarentegen genereert direct een antwoord. ChatGPT doet dit op basis van meerdere bronnen, terwijl Perplexity een vergelijkbare methode gebruikt, maar met expliciete bronvermelding. Google kon hier niet in achterblijven en introduceerde de Search Generative Experience (SGE): een AI-gestuurd zoekresultaat dat een samenvatting van informatie bovenaan de pagina toont.

Deze ontwikkeling betekent dat steeds meer gebruikers niet meer op zoekresultaten klikken, omdat ze hun antwoord direct krijgen. Dit heeft een grote impact op websiteverkeer en de manier waarop bedrijven hun content moeten optimaliseren.

zero click resultaten

Zero-click: het einde van klikken naar websites?

Zero-click betekent dat een gebruiker iets zoekt en het antwoord direct in Google’s resultaten krijgt, zonder dat hij hoeft door te klikken naar een website. Google beantwoordt namelijk steeds meer vragen zelf, via bijvoorbeeld featured snippets, definities, berekeningen of een kenniskaart. Uit onderzoek blijkt dat anno 2024 zo’n 58 tot 60% van alle Google-zoekopdrachten eindigt zonder dat er ook maar één organische klik plaatsvindt. Deze ‘zoek en klaar’-mentaliteit zal waarschijnlijk verder toenemen naarmate AI-antwoorden beter worden. Bedrijven zien hun traditionele SEO-inspanningen minder renderen in puur verkeer. Het dwingt marketeers om na te denken over nieuwe KPI’s naast kliks, zoals zichtbaarheid, merkherkenning binnen zoekresultaten of het behalen van een featured snippet-positie.

De rol van Featured Snippets in zero-click zoekopdrachten

Featured snippets spelen een cruciale rol in de zero-click cultuur. Dit zijn de korte tekstblokken bovenaan Google-resultaten die direct antwoord geven op een vraag. Ze zijn niet alleen dominant in Google, maar worden ook vaak door AI-modellen zoals ChatGPT gebruikt als bron voor antwoorden.

Waarom zijn featured snippets belangrijk?

  • Ze staan boven de zoekresultaten en zorgen voor extra zichtbaarheid.
  • Ze verhogen autoriteit en betrouwbaarheid, ook als gebruikers niet doorklikken.
  • AI-systemen halen vaak hun antwoorden uit snippets.

Hoe optimaliseer je voor featured snippets? 
Gebruik een duidelijke Q&A-structuur en beantwoord vragen direct. Lijstjes en opsommingen werken goed (bijv. stappenplannen of top-5 lijstjes). Structured data helpt Google en AI’s je content beter te begrijpen en weer te geven. Door je content te structureren en direct antwoord te geven op veelgestelde vragen, vergroot je de kans om zichtbaar te zijn – zelfs als gebruikers niet naar je website gaan.

Van SEO naar GEO: Generative Engine Optimization

De verschuiving van SEO naar GEO betekent dat je content niet alleen goed vindbaar moet zijn, maar ook bruikbaar voor AI’s. Zelfs als je website hoog scoort in Google, genereert dit minder verkeer omdat AI’s direct antwoorden geven. In plaats van puur te focussen op SEO (Search Engine Optimization), wordt GEO (Generative Engine Optimization) steeds belangrijker: je optimaliseert content zodat AI-zoekmachines jouw antwoorden opnemen. De verwachting is dat meer dan 25% van de zoekopdrachten tegen 2026 via AI-zoekmachines verloopt.

Wat is Generative Engine Optimization?

GEO richt zich op het optimaliseren van content zodat AI-zoekmachines en chatbots deze gebruiken in hun antwoorden.

Hoe optimaliseer je voor AI-zoekmachines?

  • Beantwoord vragen direct en gebruik een heldere Q&A-structuur.
  • Voeg betrouwbare bronnen en statistieken toe; AI’s nemen dit sneller op in hun antwoorden.
  • Schrijf feitelijk correct en natuurlijk, zodat AI’s jouw content beter kunnen verwerken.
  • Focus op entiteiten: noem belangrijke personen, producten en onderwerpen expliciet.

AI-systemen bouwen kenniskaarten op. Als jouw merk hierin als autoriteit wordt herkend, vergroot je de kans om genoemd te worden in AI-antwoorden.

Structured data nog belangrijker

Structured data was altijd al belangrijk voor zoekmachines, maar wordt nóg crucialer voor AI-systemen. Gebruik de juiste markups voor reviews, veelgestelde vragen en producten. Let er wel op hoe je deze data aanbiedt: veel websites laden structured data in via JavaScript (bijvoorbeeld via Google Tag Manager), ná het laden van de pagina. Maar de AI-crawlers van GPTBot (van OpenAI’s ChatGPT) of de bot van Perplexity kunnen geen JavaScript uitvoeren. Als je de schema markup alleen na het laden invoegt, missen deze AI-bots de data. Zorg er dus voor dat je structured data direct in de HTML van je pagina staat (server-side), zodat alle crawlers dit correct kunnen lezen. Ook hierbij is laadtijd cruciaal.

TikTok zoekresultaten

Social media als zoekmachine

Niet alleen AI-gestuurde zoekmachines veranderen ons zoekgedrag; ook social media speelt hier al lange tijd een grote rol in. Zorg dat je op alle kanalen de expert bent en dat je content aansluit bij je doelgroep. Jongere generaties geven aan dat ze de zoekervaring op social media vaak bruikbaarder en leuker vinden voor bepaalde doelen.

Neem TikTok: als je daar zoekt op bijvoorbeeld “winged eyeliner tutorial”, krijg je meteen korte video’s te zien waarin iemand de techniek voordoet. Dat is concreter en visueler dan een geschreven stappenplan op Google. Voor how-to’s, mode-, beauty- en kooktips en andere visuele onderwerpen is een video simpelweg praktischer. Daarnaast vertrouwen veel gebruikers de authenticiteit van content op social media meer: een review van een product door een echte persoon op TikTok voelt betrouwbaarder dan een anonieme tekstreview op een webshop. Dankzij algoritmes ontdek je bovendien steeds makkelijker nieuwe content die bij je interesses past.

Social Search is here to stay

De ontwikkeling dat sociale media ook zoekmachines zijn, lijkt door te zetten. Instagram test ook uitgebreidere zoekmogelijkheden (zoals zoeken op kaart of het highlighten van keyword in posts). YouTube is voor veel mensen de zoekmachine voor alles van software-hulp tot studievakken. Belangrijk is dat elke social platform zijn eigen manier “SEO” heeft. Als bedrijf moet je je verdiepen in hoe content op dát platform vindbaar wordt. De kern is echter universeel: relevante, interessante content die inspeelt op wat gebruikers daar zoeken. Combineer dat met de juiste trefwoorden/hashtags en frequent posten, en je bouwt organisch bereik op in deze zoekkanalen.

Hoe zie je GEO terug in Google Analytics 4?

De impact van GEO is in Google Analytics 4 (GA4) te herkennen aan subtiele verschuivingen in verkeer en gebruikersgedrag.

  • Verwijzingsverkeer vanuit AI-platforms zoals chat.openai.com, gemini.google.com en perplexity.ai kan wijzen op naamsbekendheid via AI-antwoorden.
  • Branded zoekopdrachten kunnen toenemen, omdat gebruikers jouw merk herkennen uit AI-samenvattingen.
  • Minder organische klikken, maar hogere engagement en scrollpercentages op informatieve pagina’s, kunnen duiden op content die via AI wordt gebruikt.

Door deze trends te analyseren in GA4, kun je de impact van GEO meten en je strategie verder optimaliseren.

Verwijzingsverkeer AI in GA4

De toekomst van zoeken is AI, zero-click en social search

Zoekgedrag is flink in beweging, van social media tot zero-click en AI. Maar als je hierop inspeelt, biedt het juist leuke kansen. Vraag eens aan Perplexity, Bing Chat, ChatGPT of andere opkomende tools wat te vertellen over je bedrijf en vragen die mensen zouden kunnen stellen. Zo zie je wat voor informatie er wordt gegeven en of je hier zelf ook al bijstaat. Zorg er ook voor dat je niet meer alleen naar verkeer en kliks kijkt, maar kijk naar alternatieve indicatoren van zichtbaarheid. Je kunt bijvoorbeeld in Search Console kijken hoe vaak je content als snippet is verschenen en houd de verwijzingen in Google Analytics 4 in de gaten. De AI-zoekwereld is nog jong, je kunt er nu nog mee testen en als je er nu al mee aan de slag gaat heb je een grotere kans om al vertoond te worden. Word een expert op alle kanalen. Zo zorg je ervoor dat jouw boodschap gehoord wordt, ook als ze niet rechtstreeks naar je site komen. De toekomst van zoekmachines ligt niet in klikken, maar in antwoorden. Zorg dat jouw merk er deel van uitmaakt.